Het beeld van de dichter

               Het beeld van de dichter

                   Donderdag 23 april 2009

                   Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde - Gent

 

Symposium over recente leesuitgaven van Nederlands-talige poëzie. Uitgevers, critici en dichters spreken zich uit.

 

Onder de titel 'Het beeld van de dichter' wil het colloquium ingaan op de vraag in hoeverre een (semi-)wetenschappelijke uitgave van een poëtisch oeuvre het beeld van een dichterschap bepaalt, beïnvloedt of bijstelt. Een aantal recente voorbeelden laat alvast zien dat verschillen in opzet en fundering van een nieuwe editie heel uiteenlopende effecten kunnen sorteren. Zo bijv. resulteerde de strikte uitvoering van 'de laatste wil' van C.O. Jellema in diens Verzameld werk (2005) in een totaal andere ordening van de gedichten dan in eerdere verzamelingen: in feite ontstaat er een 'nieuwe Jellema'. Ook het negeren van een laatste wilsbeschikking kan leiden tot een ander beeld. Zo verschaft het opnemen van nagelaten poëzie en fragmenten in de tweedelige editie Alle Gedichten van Gerrit Achterberg een completer overzicht van diens totale productie, al levert dat niet noodzakelijkerwijs een flatteuzer beeld op (zelf zou de dichter deze beslissing dan ook nooit hebben genomen).

De opdracht van tekstediteurs bestaat erin aan wetenschappelijk gefundeerd literair erfgoedbeheer te doen. Zij stellen het werk van een schrijver ter beschikking van een breed publiek, en proberen dat zo nauwkeurig mogelijk te doen. Tekstediteurs zijn zich bewust van hun 'conserverende' functie, maar realiseren zich ook dat zij daarmee hoe dan ook het beeld voor anderen bepalen, vaak zelfs voor lange tijd. Toch wordt in recensies van nieuwe uitgaven zelden of nooit ingegaan op dit aspect, en is het zeer de vraag of er buiten het veld van editiewetenschappers (critici, essayisten, de overheid, het onderwijs, uitgeverijen) wel ooit iemand wakker ligt van dergelijke overwegingen of zelfs scrupules. Misschien is dat een indruk. In dat geval willen we ons van die indruk ontdoen.

Het is daarom van belang specialisten, zowel academici, literaire critici als uitgevers, over het editorische werk van tekstbezorgers aan het woord te laten. Vragen die daarbij opduiken, kunnen de volgende zijn: hoe verhoudt de wetenschappelijke tekstuitgave zich tot vroegere edities van het werk van een bepaalde dichter (uitgaven die al dan niet geautoriseerd zijn)? In welke mate bepaalt de nieuwe tekstuitgave het beeld en de studie van een dichterschap? In hoeverre worden correcties, nuances toegevoegd aan de gecanoniseerde beeldvorming? Welke is de toegevoegde waarde van kritische tekstedities, in vergelijking met andere uitgaven van de poëzie van die auteurs? Welke onderzoeksperspectieven biedt de nieuwe tekstuitgave? Welke zijn de suggesties voor een bijgesteld beeld, of welke aspecten verdienen, voortaan met behulp van het wetenschappelijk betrouwbare tekstmateriaal, (meer) aandacht of een andere kijk?

 

                  Programma

13u.     Ontvangst

13u.30 Opening door Edward Vanhoutte, coördinator CTB-KANTL

Inleiding door Peter de Bruijn (Huygens Instituut)

13u.40 Marc Reynebeau

14u.     Mathijs Sanders (Radboud Universiteit Nijmegen)

Jan van Nijlen mobiel

14u.20 Jan Kuijper

De naam van de dichter

14u.40 Koffiepauze

15u.10 Sander Bax (Universiteit van Tilburg)

Woorden, woorden, woorden. Harry Mulisch en het dichterschap

15u.30 Charlotte Cailliau (Universiteit Gent)

Jong bezield of oud bedaard? Het beeld van Kloos in een nieuwe editie van zijn Verzen

15u.50 H.C. ten Berge

Een slaper driemaal ontwaakt

16u.10 Yves T'Sjoen (Universiteit Gent)

Slotwoord

16u.15 Receptie in de salons van de Academie


Practicalia

 

Locatie:      Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde

                 Koningstraat 18

                 9000 Gent

Datum:        23 april 2009, 13u.30 - 16u.15

Deelname:    Gratis

 

Deelname aan de studiedag is gratis, maar omdat de ruimte beperkt is wordt u wel verzocht uw komst te melden via . Hoe u de Koninklijke Academie bereikt, staat hier: Routebeschrijving.